Głównym celem gier jest stymulowanie twórczych postaw i aktywności własnej uczniów oraz stawianie ich w sytuacjach wymagających od dzieci kreatywnego poszukiwania rozwiązań czy pomysłów na to, w jaki sposób poradzić sobie z problemem, sytuacją czy zadaniem powierzonym przez nauczyciela. Jest to bowiem nieoceniona wartość. Świat oczekuje ludzi, którzy będą w stanie poradzić sobie w każdej sytuacji, nawet najbardziej ekstremalnej. Konieczne w związku z tym staje się kształcenie tych umiejętności przez cały okres edukacji szkolnej.
Jednak aby rozwijanie twórczej aktywności uczniów było możliwe, należy budować takie sytuacje dydaktyczne, w których młody człowiek będzie stawiany w roli eksperta. Dobrze więc, gdy pozwala mu się manipulować różnego rodzaju przedmiotami i symbolami, dając szansę na zadawanie pytań i szukanie na nie odpowiedzi. Uczniowie uczą się bowiem o wiele szybciej i efektywniej, jeśli mogą samodzielnie testować różne rzeczy i popełniać błędy. Sprawia to, że są w stanie cały czas przekształcać podstawowe pojęcia, przebudowują je, uzupełniają i poszerzają. Proces ten jest ściśle związany z faktem, że każdy młody człowiek posiada wewnętrzny pęd do rozwoju.
Gry dydaktyczne zaliczane są do kategorii metod problemowych. Z perspektywy ucznia można wyodrębnić w ich obszarze cztery fazy:
- podejmowanie działań mających na celu wyposażenie młodych ludzi w takie umiejętności, aby możliwe stało się rozpoczęcie przez nich gry;
- doprowadzenie do sytuacji, w której możliwe stanie się wykorzystanie przez młodych ludzi posiadanego zasobu wiedzy do tego, aby móc przekształcić wiadomości, które napływają z otoczenia;
- przyczynianie się do budowania zupełnie nowych doświadczeń;
- wykorzystanie nowych doświadczeń do rozwiązywania problemów czy pojawiających się trudności.
Nauczyciel, chcąc maksymalnie uatrakcyjnić proces nauczania, jest konstruktorem czuwającym nad pracą swoich podopiecznych i skupia się na tym, aby:
- opracować model tych treści, które uczeń powinien opanować;
- umożliwić uczniom zbudowanie pewnego, wstępnego zasobu doświadczeń;
- ukierunkować działalność podejmowaną przez uczniów;
- dać uczniom możliwość wykorzystania w trakcie podejmowanej gry dydaktycznej całego zasobu wiedzy i doświadczenia;
- dbać o zachowanie aktywności uczniów w trakcie podejmowanych działań;
- ingerować w działalność uczniów podejmowaną w trakcie gry, o ile zachodzi taka konieczność.
Gry mają bardzo duże znaczenie dla rozwoju dzieci i umożliwiają skuteczną realizację celów kształcenia, zwłaszcza że można je wykorzystywać w pracy na każdym poziomie edukacyjnym oraz z uczniami mającymi różnorodne potrzeby i zdolności. Mają formę zabaw prowadzonych według ściśle określonych reguł i zasad. Uczniowie rywalizują ze sobą w celu osiągnięcia jakiejś korzyści.
RODZAJE GIER
Gry dydaktyczne występują w wielu różnorodnych formach. Do najbardziej popularnych zaliczamy: - gry o charakterze quizowo-turniejowym – mają one charakter rozgrywek pomiędzy uczniami podzielonymi na zespoły; mogą się one odbywać na zasadzie zadawania pytań i udzielania odpowiedzi, rozwiązywania zadań rachunkowych czy laboratoryjnych (w zależności od przedmiotu, na którym są wykorzystywane); wykorzystuje się je w momencie, kiedy konieczne staje się utrwalenie większej partii materiału lub sprawdzenie, jaki jest poziom wiedzy i umiejętności uczniów;
- łamigłówki i rozrywki, które doskonalą zdolności umysłowe (rebusy, krzyżówki) – jest to forma bardzo lubiana przez uczniów; może być wykorzystywana na początku zajęć jako zapowiedź dalszego tematu lub wprowadzenie w nowe zagadnienia; istnieje również możliwość stosowania ich w końcowej fazie jako sprawdzenie wiedzy uczniów;
- losowe i strategiczne gry planszowe;
- gry oparte na giełdzie pomysłów – chodzi tutaj przede wszystkim o zachęcenie uczniów do dzielenia się swoimi pomysłami lub spostrzeżeniami;
- gry o charakterze sytuacyjnym;
- gry symultaniczne;
- gry zręcznościowe i ruchowe;
- gry komputerowe.
Opracowała mgr Justyna Sokół- pedagog PPP Dabrowa Tarnowska
Na podstawie Artykułu: „Gry dydaktyczne w edukacji szkolnej” (J. Kapuścińska- Kozakiewicz)- Głos Pedagogiczny
